Szczegółowy Przebieg działań wojennych.

Przed II Wojną Światową w roku 1931  - Stanisławów liczył 2237 mieszkańców, wg spisu z roku 1961 - 1478 mieszkańców.

Trudno obecnie dokładnie powiedzieć ilu mieszkańców zostało zabitych. Bez wątpienia największą brodnią na mieszkańcach Stanisławowa było wywiezienie do niemieckiego-faszystowskiego obozu koncentracyjno w Treblince, a następnie zamordowanie ok 400 stanisławowskich Żydów, Niemcy jednocześnie niszczą wszelkie przejawy kultury materialnej społeczności żydowskiej, m.in nakazują wykorzystanie żydowskich macew (pomników nagrobnych) z cmentarza żydowskiego (kirkutu) jako kruszywa do utwardzania dróg . Niemiecki terror objął także Polaków. 20 lutego 1944 roku Niemcy urządzają w Stanisławowie łapankę. Łapią i wywożą na roboty do Rzeszy ponad 200 osób. 10 osób aresztowano i wywieziono na Pawiak - łapanka ta jest najprawdopodobniej odpowiedzią na akcje dywersje Armii Krajowej.

W ramach akcji burza w rejonie Stanisławowa ma miejsce formowanie kompanii por.”Dęba” do akcji „Burza”. 30 lipca Kompania wkracza do Stanisławowa, a następnego dnia urządza defiladę oraz ustanawia polskie władze lokalne, m. in. na starostę powiatu Mińsk Mazowiecki wyznacza Władysława Boczkowskiego, rządcę folwarku Stanisławów oraz przedstawiciela Armii Czerwonej i miejscowe władze gminne. Po południu do Stanisławowa niespodziewanie wkroczyli Niemcy. Kompania „Dęba” pośpiesznie wycofała się z folwarku, w którym kwaterowała. Niemcy natychmiast po zajęciu folwarku zastrzelili Władysława Boczkowskiego, Helenę Boczkowską, rotmistrza 19 pułku ułanów Stanisława Boczkowskiego, Bronisławę Lewicką, dwóch fornali oraz kilka niezidentyfikowanych osób. Natomiast oddział AK po opuszczeniu Stanisławowa, udał się ponownie w rejon gajówki w lesie krubskim. 10 sierpnia następuje Wyzwolenie Stanisławowa przez Armię Radziecką. W wyniku mordów oraz zniszczeń Stanisławowa, liczba mieszkańców drastycznie spadła, co najmniej o 1/3.

Przekazy Archiwalne.

Fundacja pomnika.

Prawna Ochrona miejsc pamięci narodowej.

Obecnie ochrona miejsca pamięci wynika jedynie z zapisów studium uwarunkowań i Kierunków zagospodarowania przestrzennych gminy Stanisławów (25 str.).

Gmina posiada także Program opieki nad zabytkami Gminy Stanisławów na lata 2013-2016 , w którym także wymieniona jest potrzeba ochrony miejsc pamięci narodowej.

Zagrożenia.

Możliwość wystąpienia nieznanych mogił wojennych.