Szlak Niepodległości      
Szlak Niepodległości
Fundacja na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ze środków Gminy Stanisławów.


Krzyż styczniowy przy trasie lubelskiej w miejscu bitwy stoczonej przez Oddział Józefa Jankowskiego w dniu 25 maja 1863 roku w Rudkach. (gmina Wiązowna, pow. otwocki).




 
   


Krzyż styczniowy ustawiony przez społeczność gminy Wiązowna w 140 rocznicę potyczki.
 
   
   
 

Szczegółowy Przebieg działań wojennych

Aleksander Nowolecki
1825-1884 Pamiątka dla rodzin polskich : krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na polu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskim : 1861-1866. Cz. 1


za: Czas. [R.16], Ner 123 (2 czerwca 1863), 1863
   
Po uzyskaniu informacji, że Rosjanie prowadzą z Dęblina do Warszawy konwój 120 rekrutów, Jankowski z pod Stanisławowa forsownym marszem, w ciągu jednego dnia przybywa na szosę Lubelską gdzie przygotowuje zasadzkę w lesie pod Rudką koło Mlądza. Z okolic Stanisławowa do Miejsca potyczki jest ok 25 km, zatem szybki przemarsz musiał Jankowskiemu zająć najmniej 5-6 godzin.

W zasadzce poległo 37 żołnierzy rosyjskich w tym 1 oficer, uwolniono 30- 40 jeńców (rekrutów), po stronie Powstańców poległo 6 szeregowych z oddziału Jankowskiego oraz 4 uciekających rekrutów, 8 zostało rannych.

Poległych Powstańców pochowano na miejscowym cmentarzu parafialnym w Wiązownie.

Grób dość surowy, autentyczny, jego forma wynika zapewne z tego, że Rosjanie nie pozwalali chować Powstańców na cmentarzach, niewątpliwie przez wiele dziesięcioleci musiał pozostawać nieoznakowany.  Dopiero po 1905 roku, a tak naprawdę po odzyskaniu niepodległości, rozpoczęto znakowanie i upamiętnianie grobów wojennych czasów Powstania Styczniowego.

Udana zasadzka doprowadziła Kozaków do wściekłości, po oddaleniu się z pola bitwy weszli do Wiązowej gdzie rozpoczęli gwałty i represje podczas której zabito jednego mieszkańca, jednego ciężko raniono, siedmiu parobków być może w zastępstwie poborowych, którzy uciekli zabrano do Warszawy.  

Gazeta W. Xięstwa Poznańskiego. 1863, nr 127 (4 czerwca)  

Siły Powstańcze oraz Rosyjskie.

Wg przekazu dziennika Powszechnego, oddział Jankowskiego liczył 600 ludzi.  + 120 rekrutów prowadzonych z Dęblina do Warszawy z których ok 30 zbiegło, 4 zastrzelono podczas ucieczki.

Wg przekazu powstańczego eskorta rekrutów liczyła 50 kozaków.

Dziennik Powszechny : pismo urzędowe, polityczne i naukowe. 1863, nr 118 (27 maja)

 
   

Straty Powstańców i Rosjan.

Wg przekazu powstańczego zginęło 36 Rosjan w tym jeden oficer.

Po stronie  Powstańców  zginęło 6 członków oddziału oraz 4 uwalnianych rekrutów.

 

wg opisu Dziennika Powszechnego zginął 1 żołnierz rosyjski, 8 raniono. (tylu wg przekazu powstańczego wywieziono do Warszawy, tj. rannych oraz ciało wspomnianego oficera).

Nazwiska poległych Powstańców oraz uczestników boju.

Przekazy Archiwalne.

   
   

Fundacja pomnika.

W 140 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego Wystawiony na pamiątkę zwycięskiej potyczki stoczonej przez Oddział Józefa Jankowskiego w dniu 25 maja 1863 roku. 

Prawna Ochrona miejsc pamięci narodowej.

Zagrożenia.

Możliwość wystąpienia nieznanych mogił wojennych.

Rosjanie na polu walki wg opisu pozostawili 36 zabitych którym miejsce pochowania pozostaje nieznane.

Lokalizacja na mapie.

Literatura:

 Dziennik Powszechny : pismo urzędowe, polityczne i naukowe. 1863, nr 118 (27 maja)

Aleksander Nowolecki
1825-1884 Pamiątka dla rodzin polskich : krótkie wiadomości biograficzne o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych na polu boju oraz zmarłych w więzieniach, na tułactwie i na wygnaniu syberyjskim : 1861-1866. Cz. 1

Czas. [R.16], Ner 123 (2 czerwca 1863), 1863

 

 

Szlak Niepodległości jest narzędziem edukacyjnym stworzonym przez Fundację na rzecz Krajobrazu Kulturowego.

Szlak pomyślany został jednocześnie jako Przewodnik Turystyczny, narzędzie edukacyjne na potrzeby organizacji terenowych gier historycznych oraz element realizacji misji naszej Fundacji związanej z ochroną miejsc pamięci narodowych zaś szczególnie grobów i cmentarzy wojennych.

Lista dostępnych punktów Szlaku Niepodległości

 

fundacja @ krajobraz.org.pl 

KOD QR miejsca pamięci.  Gdyby obok tego miejsca nie było tabliczki z takim kodem, prosimy o poinformowanie o tym naszej Fundacji. Mniejszy kod QR 8mieszczony na tablicy linkuje do punktowanego zadania.

KOD QR strony miejsca pamięci

 

Zapraszamy na stronę społecznościową Szlaku Niepodległości.